Oparzenia termiczne stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń w miejscach pracy, szczególnie w zakładach przemysłowych, gdzie występują ekstremalnie wysokie temperatury, substancje łatwopalne oraz wysokie napięcia energetyczne. Każdego dnia pracownicy narażeni są na ryzyko kontaktu z gorącymi powierzchniami, cieczami czy ogniem – a te czynniki mogą doprowadzić do bolesnych obrażeń skóry i dróg oddechowych. Bezpieczeństwo pracowników powinno być priorytetem w każdym miejscu, dlatego warto dowiedzieć się jak postępować w przypadku, gdy już dojdzie do oparzeń termicznych i jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia takich obrażeń.

Czym są oparzenia termiczne?

Oparzenia termiczne to obrażenia skóry i tkanek wywołane bezpośrednim kontaktem z gorącymi przedmiotami, cieczami, parą lub ogniem. To bolesne i poważne urazy, które mogą mieć różny stopień nasilenia, od lekkich podrażnień do głębokich i rozległych uszkodzeń. Są to jedne z najczęstszych obrażeń występujących w miejscach pracy, w tym w zakładach przemysłowych i fabrykach.

Główne czynniki wpływające na powstanie oparzeń termicznych to:

• Temperatura - im wyższa temperatura źródła ciepła, tym szybszy i bardziej intensywny proces przekazywania ciepła do skóry.
• Czas ekspozycji - dłuższy kontakt ze źródłem ciepła może spowodować głębsze uszkodzenia skóry.
• Rodzaj źródła ciepła - płomienie, gorące powierzchnie, ciecze wrzące lub gorąca para mogą wywołać oparzenia termiczne
• Intensywność źródła ciepła - intensywne źródła ciepła, takie jak płomienie, mogą w krótkim czasie doprowadzić do poważnych oparzeń.

Jakie są stopnie oparzeń termicznych?

Wyróżniamy cztery główne stopnie oparzeń termicznych, które warto znać, aby w razie konieczności podjąć odpowiednie działania i zapewnić niezbędną pomoc poszkodowanym.

• Oparzenie I stopnia - jest to najłagodniejsza forma oparzeń. Wpływa głównie na naskórek, czyli najbardziej zewnętrzną warstwę skóry i charakteryzuje się zaczerwienieniem tego obszaru oraz odczuwalnym bólem. Skóra często może być obrzęknięta i nadwrażliwa na dotyk. W większości przypadków, oparzenia pierwszego stopnia nie prowadzą do pęcherzy ani poważniejszych uszkodzeń.
• Oparzenie II stopnia - jest to już bardziej zaawansowana postać obrażeń termicznych. Wpływa na naskórek oraz część skóry właściwej, która znajduje się pod naskórkiem. W wyniku tego rodzaju oparzenia, na skórze mogą pojawić się bolesne pęcherze napełnione płynem. Obszar oparzony może być silnie zaczerwieniony, a ból intensywniejszy niż w przypadku oparzenia pierwszego stopnia.
• Oparzenie III stopnia - oparzenie trzeciego stopnia to poważna i głęboka rana, obejmująca skórę właściwą oraz naczynia krwionośne i nerwy znajdujące się pod nią. W takiej sytuacji, skóra może stać się twarda, stwardniała, a jej zabarwienie może nawet ulec zmianie. Co ważne, oparzenie trzeciego stopnia zwykle nie powoduje odczuwania bólu, ponieważ uszkodzone zostały także receptory nerwowe odpowiedzialne za odczuwanie bodźców bólowych.
• Oparzenie IV stopnia - to najpoważniejsza forma tego rodzaju obrażeń. Wpływa nie tylko na skórę, ale także na głębsze tkanki, takie jak mięśnie, ścięgna oraz kości. W wyniku tak poważnego oparzenia, może wystąpić martwica tkanek oraz zjawisko zwęglenia ciała. Tego rodzaju oparzenia wymagają natychmiastowej i specjalistycznej interwencji medycznej.

Jak postępować w przypadku oparzeń termicznych? Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia oparzeń termicznych powinna przede wszystkim polegać na natychmiastowym odłączeniu poszkodowanego od źródła ciepła, a także obniżeniu temperatury skóry oraz jej zabezpieczeniu. Jeśli to możliwe, należy natychmiast usunąć źródło wysokiej temperatury, które wywołało oparzenie. Następnie należy schładzać oparzoną powierzchnię ciała zimną wodą przez przynajmniej 20 minut, dzięki czemu możemy zahamować penetrację ciepła w głąb tkanek i uniknąć większych obrażeń.

W jaki sposób można uniknąć oparzeń termicznych w miejscu pracy?

Aby uniknąć oparzeń termicznych w miejscu pracy, należy przestrzegać rygorystycznych zasad bezpieczeństwa i stosować odpowiednie środki ochrony

Oprócz konieczności przeprowadzenia dokładnej oceny ryzyka w miejscu pracy oraz szkolenia personelu ważne jest zapewnienie odpowiedniego sprzętu ochronnego i systemów ochrony przeciwpożarowej. Pracownicy powinni być wyposażeni w odpowiednią odzież i sprzęt ochronny jeśli ich praca związana jest z substancjami łatwopalnymi oraz w miejscach gdzie narażeni są na kontakt z bardzo wysoką temperaturą. Nie bez znaczenia są odpowiednie systemy ochrony przeciwpożarowej, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z zakładem przemysłowym. 

Systemy gaszenia mgłą wodną są jednymi z najskuteczniejszych środków zapobiegawczym w przypadku zagrożeń pożarowych. Mgła wodna działa jako chłodzący czynnik, który obniża temperaturę otoczenia i zmniejsza ryzyko oparzeń. 

Są one szczególnie przydatne w miejscach, gdzie występują duże ilości źródeł ciepła.

Systemy gaszenia mgłą wodną powinny być także regularnie monitorowane i konserwowane, aby zapewnić ich skuteczność w sytuacjach awaryjnych. Dbanie o właściwe funkcjonowanie systemu to kluczowy element zapobiegania pożarom i w konsekwencji oparzeniom.

Najważniejsze jest, aby dostosować środki zapobiegawcze do specyficznych warunków i miejsca pracy.

Na zlecenie Firefly Poland Sp. z o.o.